داستان های گیلکی به روایت ۲۲ نویسنده

۲۲ نویسنده آثار خود به ۱۰ گویش زبان زیبای گیلکی را در کتابی با عنوان “مجموعه داستان های گیلان ” منتشر کردند.

به همین مناسبت در واپسین آدینه شب شهریور ۹۸ آیین رونمایی با حضور فرهیختگان و فرهنگ دوستان در خانه فرهنگ گیلان در رشت برگزار شد.

فاطمه رهبر نویسنده جوان و خوش آتیه گیلان  در این مراسم داستان خود با عنوان ” می دیلا هراسان فوکوییدی” قصه عشق و شوریدگی زنی ماهی فروش را به گویش انزلی چی برای حاضران خواند.

”  می عقل مرا گویه اخه ادم ایتا نیگاه مره عاشق به مگه؟ یعنی هسا که ماهی فروش ببوستم هساکی می مرد، می زخم ره ضماد نوبوسته و مرا دو سه ته فیتی فیتی زای مره بنا و بوشو . هساکی از خروسخان پلی تا سگ عوعو کودنه سر، مرداکان میان دپلکم تا ایتا خاکبرسی نان گیر بورم حق نارم عاشق ببم؟”

عقلم می گوید : آخر آدم با یک نگاه عاشق می شود؟ یعنی حالا که ماهی فروشم ، حالا که شوهرم نااهل درآمد و با چند تا بچه قد و نیم قد ولم کرد به امان خدا! حالا که از خروسخوان تا عوعوی سگ وسط مردها هستم تا یک لقمه نان گیر بیاورم حق ندارم عاشق شوم؟ “

شهرام دفاعی هنرمند گیلانی نیز داستان طنزشیرینی با عنوان ” من و اوستاد یهویی ” را به شیوه ای جذاب و نمایشی برای حاضران خواند .

در ادامه برنامه انسی خسروی بانوی همراه گیله قصه نیز داستان “امی کوجه دسون ” را در ستایش نیکوکاران به لهجه شیرین رودسری روایت کرد.

ناصر وحدتی خواننده و هنرمند عرصه موسیقی گیلان که در داستان نویسی نیز دستی دارد داستان خود با عنوان ” خاباجی ویرسام” را به لهجه سیاکلی خواند و شاپور بو برد  داستانش با عنوان حسنی جان کویا ایسایی را برای جمع قرائت کرد.

آزیتا کنعانی مدیر انتشارات شالی و یکی از نویسندگان این مجموعه در ابتدای کتاب آورده است: زبان اولین تجربه ما از درک هستی و تعامل با آن است و زبان مادری سرچشمه الهام ما . کنکاش در گویش های متفاوت این رنگین کمان زیبا، که خود گنجینه ای است و پیشینه تاریخی و فرهنگی این سرزمین را در بطن ، نهفته دارد، دریچه ای به روی ما می گشاید تا درک عمیق تری از دنیا داشته باشیم و با الهام از آنچه از قلب و زبان مادران این آب و خاک در گوش جان ما زمزمه شده دنیای بهتری بسازیم .

راز زنده ماندن و شکوه این زبان دیرپا همان زایش گویش های متنوع و متفاوت است که در ذات خود وحدت در عین کثرت دارد و همچنان پویاست.”

پرویز فکر آزاد گردآورنده داستان های این کتاب گفت: “سال ۹۴ تصمیم گرفتیم از فضای بوجود آمده در تلگرام استفاده کنیم و داستانهای گیلکی را به صورت صوتی ارائه دهیم . از نویسندگان داستان گرفتیم و از برخی خواستیم که داستانهایشان را به صورت صوتی اجرا کنند.

این داستانها اکنون به صورت بانک اطلاعاتی از گویش های مختلف زبان گیلکی شده .تصمیم گرفتیم جریان سازی کنیم و داستان نویسان جدید تربیت کنیم . کارگاه گیله قصه را تشکیل دادیم . این نگرانی وجود داشت که به دلیل نبود متن داستان گیلکی فقط به سمت شفاهی بودن پیش رود چرا که اول باید متن تولید شود بعد به صورت شفاهی بیان شود .

محصول کارگاه را به صورت کتابی با ۱۰ گویش منتشر کردیم .با همراهی گیله قصه دو فیلم سینمایی به گیلکی دوبله شد و اکنون ۱۵ قسمت از یک سریال گیلکی توسط یاران گیله قصه دوبله شده و سه فیلم سینمایی نیز در حال ترجمه است.”

کتاب شامل ۲۲ داستان به ۱۰ گویش متنوع زبان گیلکی همراه با ترجمه آنها به  زبان فارسی است.

داستان های این کتاب عبارتند از لیله کوه از حسین ابراهیم زاده معبود به گویش لنگرودی ، آبی آسمان مرغابیان از جواد اصغری به گویش رشتی ، قناری از زهرا اکبرزاده به گویش زشتی ، دیکون داری از فریده بزرگی به گویش لشت نشایی، حسنی جان کویا ایسایی از شاپور بوبرد گویش رشتی ، آقا بزرگ از مهران توحیدی ، گویش رستم آبادی (گیلتات)، امی کوچه دسون از انسی خسروی گویش رودسری، من و اوستاد یهویی از شهرام دفاعی گویش رشتی ، پولیک از نغمه دهقانی گویش رشتی ، می دیلا هراسان فوکوییدی از فاطمه رهبر گویش انزلی چی ، مثمان از مریم فخرآبادی گویش لشت نشایی ، پلیمر از پرویز فکر آزاد گویش رشتی ، پاییزی ولگان از آزیتا کنعانی گویش رشتی ، ترش و شیرین یکشنبه روزی از پرستو سام گویش لاهیجانی ، نگار از الهام سیفی نیا گویش آستانه ای ، سبزه میدان نیمکت سر از فرنود صالح گویش رشتی ، عطر از اردشیر لرد گویش رودسری، لندفیل کوه آشغال از نرگس مقدسیان رشتی ، پاچ غرماچی تحقیقان از وارش فومنی ، خاباجی ویرسام از ناصر وحدتی گویش سیاکلی ، اسیری از بهزاد یاحید گویش رشتی.

زبان گیلکی از جمله زبان های تبار هند و اروپایی، هندو ایرانی ، ایرانی شمال غربی است که در کرانه دریای خزر رواج دارد. گیلکی مشتمل بر چهار گویش اصلی بیه پیش( گیلان شرقی)، بیه پس( گیلان غربی)، تبری یا گلکی ( غرب مازندران)، گالشی ( مناطق کوهستانی جنوب گیلان) است. زبان گیلکی علاوه بر گویش های متنوع در محدوده جغرافیایی گیلان، از شرق با گویشوران مازندرانی ، از غرب با تالشی و از جنوب با تاتی آمیخته شده است.